Redakcja - Na Straży - Wędrówka - The Herald - Księgarnia i Czytelnia - Biblia Gdańska - Betania - Strona główna - Szukaj

Dział Informacyjny - Opis Ziemi Świętej
Groty i Jaskinie

(Ciąg dalszy)

W Palestynie znajduje się znaczna ilość grot, czyli jaskiń podziemnych, które służyły ludziom za mieszkanie. Jedna tylko góra Karmel ma ich przeszło tysiąc; znajdują się one również w znacznej liczbie w okolicy Jeruzalemu i na wybrzeżu morza Tyberiadzkiego. Wiele z nich nie mają historycznego znaczenia, inne zaś, więcej słynne, nie wszystkie mogą być na pewno wskazane, że są to właśnie te, a nie inne, o których Pismo Święte wspomina.

W kraju skwarnych dni, a bardzo chłodnych nocy, podobne jaskinie są prawdziwym dobrodziejstwem natury. Suche i zdrowe, częstokroć bardzo wielkie, a według potrzeby dające się łatwo rozszerzyć, jaskinie te były często schronieniem dla ludzi, trzód i wojska. Położone obok szlaków karawanowych służyły podróżnym za gospody; inne zaś bardziej oddalone, samotnym mędrcom i świętym za mieszkanie i prześladowanym za ucieczkę. W nich chowano umarłych; w nich kryli się zbójcy i tułacze. Wszędzie więc, gdzie znajdują się pokłady kredy i kamienia wapiennego, jaskinie były bardzo poszukiwane.

Groty te, czyli jaskinie, można podzielić na trzy rodzaje:

1. Groty służące ludziom za groby. Jeszcze przed przybyciem żydów do Palestyny znaczna liczba jaskiń, czyli grot, służyła za groby Chananejczykom. Jedną z najsławniejszych, jaskinię Makpelach w Hebronie kupił patriarcha Abraham od Bene Heth. W niej byli kolejno pochowani Sara, Abraham, Izaak, Rebeka, Lia i Jakub. Później urządzono groby w jaskiniach naturalnych, znajdujących się na skłonach gór lub skał, albo też umyślnie wykuwano w skale. Grób Łazarza, znacznie zmieniony za czasów wojen krzyżowych, wykuto w skale.
2. Groty, służące ludziom za mieszkanie. Największe groty palestyńskie zamieszkiwały pierwotne ludy Horim, jak je Biblia nazywa, albo też po łacinie Horraei. Nie tylko pierwotne ale też i w późniejszych czasach mieszkali w grotach najbiedniejsi, jak to zresztą widzimy ze słów Ijoba: "W łożyskach potoków mieszkać musieli, w jamach podziemnych i w skałach." (Ijob 30:6.) Edomczycy również mieszkali po jaskiniach w okolicy Petra w górach Seir. Poświadcza też Św. Hieronim, że za jego czasów w całej krainie edomiejskiej od Elenteropolis do Petra i Ela nie znano innych mieszkań prócz jaskiń. Także Lot z dwiema córkami mieszkał w jaskini niedaleko Zoar, po zburzeniu Sodomy i Gomory (1 Moj. 19:30); również Samson przebywał w jaskini Etom (Sędz. 15:8), na wschodniej stronie równiny Sefela. Inna grota na górze Horeb służyła za dłuższy pobyt Eliaszowi.
3. Groty, służące za więzienie lub schronienie przed nieprzyjacielem. Jozue rozkazał uwięzić pięciu królów w jaskini Maceda, gdzie ich następnie, po skazaniu na śmierć, pochowano. (Joz. 10:17-27.) Miejsce tej jaskini jest nieznane. Dawid krył się w jaskini Odolla przed gniewem Saula, a później w jaskiniach niedaleko Engaddi.

Równiny i Doliny

Żydzi używali rozmaitych imion do oznaczenia równin i dolin. Nazwy te częstokroć brano w Piśmie Św. jedne za drugie, stąd nie jest zawsze pewnym, czy w danym wypadku Biblia mówi o równinie, czy też o dolinie.

Równiny. - Równina Jezrael rozpościera się w obszarze rzeki Cyson; okrążona jest górami Karmelu, Gelboe i wzgórzami Galilei; odznacza się wielką płodnością. Inne dawniejsze nazwy tej równiny były: Ezdrelon i pole Mageddo; obecnie nosi nazwę Merdź-ibu-Amir.

Równina ta była widownią wielu bitw i w Starym Testamencie jest wielekrotnie wspominana. Tutaj Debora i Barak odnieśli zwycięstwo nad Sysarą (Sędz. 4:12-15); Gedeon z trzystu ludźmi pokonał olbrzymie wojska Madianickie (Sędz. 7:16-25); Achab pobił tu Benadala, króla syryjskiego (l Król. 20:19-29); tu poległ Jozyasz w bitwie z Necho, królem egipskim. (2 Król. 23:29.) W późniejszych czasach Gabiniusz i Wespazjan pobili tutaj powstańców żydowskich. Krzyżowcy wielekrotnie potykali się tu z Muzułmanami. Tu wreszcie w r. l799 Napoleon Bonaparte walczył przeciw Turkom.

Równina Saron ciągnie się nad morzem Śródziemnym od Karmelu do miasta Jafy, szeroka do 16 klm.; jest bardzo urodzajna, nazywała się "ogrodem Palestyny," choć uprawa jej była do niedawna zaniedbana. Dla wyrażenia ogromu nieszczęść spadających na naród wybrany, Izajasz upodobnia Saron do pustyni: "Płakała i zwiątlała ziemia; zawstydzony jest Liban i uwiądł; Saron się stał jako pustynia." - Izaj. 33:9.

Równina Sefela ciągnie się także po wybrzeżu morza Śródziemnego od Jafy do potoku Egipskiego.

W zachodniej okolicy jeziora Genezaret rozpościera się równina Azor, nazwana tak prawdopodobnie od chananejskiego miasta Hazor.

Na wschód od morza Martwego, a na południu rzeki Amon ciągną się pola, czyli równiny Moabskie, słynne ze swej urodzajności.

(Ciąg dalszy nastąpi)